1. Những trường hợp nào thì người lao động bị tạm giam?
Người lao động là chủ thể trong quan hệ lao động. Đồng thời, họ cũng là công dân Việt Nam, chịu sự điều chỉnh trực tiếp của Nhà nước và pháp luật Việt Nam. Theo đó, Điều 119 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 đã quy định cụ thể về các trường hợp bị tạm giam như sau:
– Thứ nhất, tạm giam có thể áp dụng cho bị can, bị cáo phạm tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng.
– Thứ hai, trong các trường hợp cụ thể, có thể áp dụng tạm giam đối với bị can, bị cáo phạm tội nghiêm trọng, ít nghiêm trọng. Cụ thể là các trường hợp như sau:
+ Cá nhân đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn khác nhưng vi phạm;
+ Đối tượng phạm tội không có nơi cư trú rõ ràng hoặc không xác định được lý lịch của bị can;
+ Người phạm tội bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã hoặc có dấu hiệu bỏ trốn;
+ Đối tượng phạm tội tiếp tục phạm tội hoặc có dấu hiệu tiếp tục phạm tội;
+ Có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này.
Như đã nói ở trên, người lao động là công dân Việt Nam, là chủ thể chịu sự điều chỉnh của luật pháp Việt Nam. Vậy nên, khi có hành vi vi phạm, có dấu hiệu tội phạm, và thuộc các trường hợp như đã phân tích ở trên, họ hoàn toàn có thể bị bắt tạm giam. Tức ở đây, Bộ luật tố tụng hình sự 2015 và Bộ luật Lao động 2019 không đưa ra những quy định về việc tạm giam riêng đối với người lao động. Mà người lao động cũng là chủ thể chịu sự chi phối, điều chỉnh chung của quy định Luật. Khi vi phạm, người lao động sẽ bị tạm giam.
2. Có thể chấm dứt hợp đồng với lao động đang bị tạm giam không?
Căn cứ Điều 34, Điều 36 và Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019, ngay cả khi người lao động không đồng ý thì hợp đồng lao động vẫn sẽ bị chấm dứt trong các trường hợp sau:
- Người lao động bị kết án tù mà không được hưởng án treo hoặc không được trả tự, bị tử hình hoặc bị cấm làm công việc ghi trong hợp đồng lao động theo bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án.
- Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam bị trục xuất theo bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án, cơ quan có thẩm quyền.
- Người lao động chết; bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết.
- Người sử dụng lao động là cá nhân chết; bị tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết.
- Người sử dụng lao động là tổ chức chấm dứt hoạt động hoặc bị Sở Kế hoạch và Đầu tư ra thông báo không có người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền của người đó.
- Người lao động bị xử lý kỷ luật sa thải:
Lý do có thể khiển người lao động bị kỷ luật sa thải như:
+ Trộm cắp, tham ô, cố ý gây thương tích, đánh bạc, sử dụng ma tuý tại nơi làm việc.
+ Tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp, gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của doanh nghiệp hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc.
+ Bị kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương/cách chức mà tái phạm khi chưa xóa kỷ luật.
+ Tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng 05 ngày cộng dồn trong 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong 365 ngày.
- Người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động khi có các lý do:
+ Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc.
+ Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã nghỉ hết thời gian quy định mà vẫn chưa hồi phục.
+ Do thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm, hỏa hoạn, địch họa hoặc di dời, thu hẹp sản xuất, kinh doanh mà đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn phải giảm chỗ làm.
+ Sau khi hết thời hạn tạm hoãn hợp đồng mà người lao động không có mặt tại nơi làm việc.
+ Người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu.
+ Người lao động tự bỏ việc không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc liên tục.
+ Người lao động cung cấp thông tin khi giao kết hợp đồng không trung thực làm ảnh hưởng đến việc tuyển dụng.
- Người sử dụng lao động cho thôi việc do doanh nghiệp thay đổi cơ cấu, công nghệ, lý do kinh tế; chia, tách, sáp nhập, hợp nhất; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình; chuyển nhượng quyền sở hữu, sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã.
- Giấy phép lao động của lao động nước ngoài đã hết hiệu lực.
Theo các quy định trên, có thể thấy việc bị tạm giam không phải là căn cứ để chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động. Do đó, người sử dụng lao động không thể chấm dứt hợp động với ngườilao động vì lý do đang bị tạm giam.
Nếu người sử dụng lao động cố tình chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động đang bị tạm giam sẽ bị coi là hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật.
3. Khi người lao động bị tạm giam thì người sử dụng lao động xử lý thế nào?
Một trong các trường hợp tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động là người lao động bị tạm giữ, tạm giam theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự theo điểm b khoản 1 Điều 30 Bộ luật Lao động 2019.
Trong thời gian tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, người lao động không được hưởng lương và quyền, lợi ích đã giao kết trong hợp đồng lao động, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định khác.
Theo đó, thay vì chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động chỉ có thể tiến hành tạm hoãn hợp đồng lao động đối với người lao động đang bị tạm giam.
Ngoài ra, trong thời gian tạm hoãn này, người lao động sẽ không được hưởng lương và quyền, lợi ích đã giao kết trong hợp đồng lao động, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận khác.
Trên đây là tư vấn của luật sư đối với vấn đề “ Người lao động bị tạm giam, công ty có thể chấm dứt hợp đồng lao động được không?”. Hy vọng đã giải đáp được thắc mắc cho quý vị và các bạn về vấn đề này.
Quý vị và các bạn cần tư vấn pháp luật dân sự, lao động, hình sự, hành chính,...có thể liên hệ luật sư qua thông tin sau:
CÔNG TY LUẬT NHÂN HOÀ
Địa chỉ: 2 Hiệp Bình, phường Hiệp Bình Phước, Tp. Thủ Đức, Tp.Hồ Chí Minh
Hotline: 0915.27.05.27
Email: luatsunhanhoa@gmail.com
Trân trọng!