Việc tranh chấp thừa kế xảy ra phổ biến trong thực tế, đặc biệt là khi có hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt quyền lợi của người thừa kế. Một trong những trường hợp thường xuyên xảy ra là bị lừa ký giấy từ chối thừa kế với thoả thuận ban đầu là để một người được đứng tên thừa kế tài sản sau đó sẽ chia lại theo phần cho mỗi người, tuy nhiên khi tài sản đã được sang tên qua thì người được nhận thừa kế lại chiếm đoạt luôn tài sản này và không phân chia lại cho các thừa kế đã ký từ chối di sản thừa kế. Vậy trong trường hợp này, người bị lừa có thể đòi lại quyền lợi của mình hay không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này và cách xử lý tranh chấp thừa kế đất đai.
2. Khi nào giấy từ chối thừa kế bị xem là vô hiệu?
Giấy từ chối thừa kế có thể bị tuyên vô hiệu trong một số trường hợp nhất định theo quy định của pháp luật. Dưới đây là những lý do phổ biến khiến văn bản này không có giá trị pháp lý.
2.1. Bị lừa dối hoặc cưỡng ép
Trong nhiều trường hợp, người thừa kế có thể bị gây sức ép hoặc bị lừa ký vào giấy từ chối thừa kế mà không nhận thức rõ hậu quả. Điều này có thể bao gồm:
- Bị ép buộc phải ký giấy trong điều kiện bị đe dọa hoặc chịu áp lực tâm lý.
- Bị cung cấp thông tin sai lệch, dẫn đến quyết định từ chối quyền thừa kế một cách không tự nguyện.
- Không được thông báo đầy đủ về quyền lợi của mình trước khi ký giấy.
Nếu có thể chứng minh được hành vi lừa dối hoặc ép buộc, người bị hại có thể yêu cầu tòa án tuyên bố văn bản này vô hiệu. Đây là một trong những tình huống tranh chấp thừa kế phổ biến hiện nay.
-> Xem thêm: Khước từ tài sản là gì? Khước từ tài sản có cần công chứng không?
-->>> Di chúc lập không đúng quy định pháp luật thì có huỷ bỏ được không?
2.2. Không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ
Theo quy định của Bộ luật Dân sự, một người chỉ có thể thực hiện các giao dịch pháp lý khi họ có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Nếu người ký giấy từ chối thừa kế thuộc một trong các trường hợp sau, văn bản đó có thể bị tuyên vô hiệu:
- Người bị mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
- Người bị ảnh hưởng bởi các vấn đề tâm lý, không đủ khả năng nhận thức hành vi của mình.
- Người chưa đủ tuổi thành niên nhưng không có người đại diện hợp pháp khi thực hiện ký kết.
2.3. Không đáp ứng điều kiện pháp lý
Một văn bản từ chối thừa kế hợp pháp phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Được lập thành văn bản rõ ràng, có chữ ký của người từ chối.
- Có công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật.
- Được thực hiện trong thời hạn luật định (thường là 6 tháng kể từ thời điểm mở thừa kế).
Nếu văn bản không đáp ứng các điều kiện trên, người thừa kế có thể yêu cầu tuyên bố vô hiệu. Đây là vấn đề quan trọng trong tranh chấp thừa kế đất đai.
3. Quy trình đòi lại quyền thừa kế khi bị lừa ký giấy từ chối
Nếu bạn phát hiện mình bị lừa ký giấy từ chối thừa kế, hãy thực hiện theo các bước sau để bảo vệ quyền lợi.
3.1. Thu thập chứng cứ
Việc có đầy đủ chứng cứ là yếu tố quan trọng giúp bạn chứng minh rằng văn bản từ chối thừa kế là vô hiệu. Các chứng cứ cần thu thập có thể bao gồm:
- Tin nhắn, email, ghi âm, video thể hiện sự lừa dối hoặc ép buộc.
- Nhân chứng có thể xác nhận sự việc xảy ra.
- Giấy tờ y tế (nếu có) chứng minh rằng bạn không đủ khả năng nhận thức khi ký giấy.
Việc có đủ chứng cứ sẽ giúp tăng khả năng thắng kiện trong tranh chấp thừa kế.
3.2. Gửi yêu cầu hòa giải
Trước khi tiến hành khởi kiện, bạn có thể gửi đơn yêu cầu hòa giải tại cơ quan có thẩm quyền hoặc thông qua luật sư. Việc hòa giải giúp giảm thiểu chi phí, thời gian và căng thẳng giữa các bên trong tranh chấp thừa kế đất đai.
3.3. Nộp đơn khởi kiện lên tòa án
Nếu không thể giải quyết bằng hòa giải, bạn cần chuẩn bị hồ sơ khởi kiện gửi đến tòa án có thẩm quyền. Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
- Đơn khởi kiện yêu cầu tuyên bố văn bản từ chối thừa kế vô hiệu.
- Các tài liệu chứng minh hành vi lừa dối hoặc ép buộc.
- Giấy tờ xác nhận quyền thừa kế hợp pháp của bạn.
Sau khi nộp đơn, tòa án sẽ thụ lý vụ án và tiến hành xét xử theo quy định. Đây là bước quan trọng trong quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế đất đai.
3.4. Nhờ luật sư hỗ trợ
Việc xử lý tranh chấp thừa kế đất đai thường phức tạp và đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về pháp luật. Nhờ sự hỗ trợ của luật sư giúp bạn:
- Xác định cơ sở pháp lý để tuyên bố văn bản vô hiệu.
- Soạn thảo đơn từ và hồ sơ khởi kiện một cách chính xác.
- Đại diện bảo vệ quyền lợi tại tòa án.
4. Những lưu ý quan trọng khi xử lý tranh chấp thừa kế
- Không nên ký bất kỳ giấy tờ nào nếu chưa hiểu rõ nội dung.
- Tham khảo ý kiến luật sư trước khi quyết định từ chối quyền thừa kế.
- Nếu phát hiện dấu hiệu lừa đảo, hãy hành động nhanh chóng để bảo vệ quyền lợi của mình.
Trong trường hợp bị lừa ký giấy từ chối thừa kế, quý vị hoàn toàn có thể yêu cầu tòa án tuyên bố văn bản này vô hiệu nếu có đủ chứng cứ, tuy nhiên vấn đề này cũng không phải dễ dàng nếu không có sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật thừa kế và có hướng đi đúng đắn, vì vậy, để tăng khả năng thành công, bạn nên tìm đến các chuyên gia pháp lý để được tư vấn chi tiết hơn.
Tranh chấp thừa kế đất đai có thể kéo dài nếu không có hướng giải quyết phù hợp, vì vậy hãy hành động sớm để bảo vệ quyền lợi của mình.
Quý vị và các bạn cần tư vấn, soạn thảo di chúc, phân chia di sản thừa kế, giải quyết tranh chấp thừa kế, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo thông tin sau:
CÔNG TY LUẬT NHÂN HOÀ
Địa chỉ: 2 Hiệp Bình, phường Hiệp Bình Phước, Tp. Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh
Hotline: 0915.27.05.27
Email: luatsunhanhoa@gmail.com
Trân trọng!